DESIGN
Αρνητικός χώρος: εν τω μεταξύ
Ας ξεκινήσουμε χωρίζοντας το χώρο μας σε αρνητικό και θετικό. Θετικό χώρο θεωρούμε το θέμα του εκάστοτε έργου. Τα σημεία και αντικείμενα εκείνα που βρίσκονται στο προσκήνιο.
Αρνητικό χώρο αποτελεί το κενό μεταξύ των αντικειμένων ή στοιχείων μίας σελίδας ή οθόνης.
Το Ying - Yang
Υπάρχει η παρεξηγημένη ιδέα πως ο χώρος αυτός πρέπει να είναι άσπρος -από την αγγλική του ονομασία white space. Η αλήθεια είναι πως ο χώρος αυτός μπορεί να έχει οποιοδήποτε χρώμα ή ακόμα και υφή. Τι είναι όμως αυτό που κάνει την ορθή χρήση του αρνητικού χώρου τόσο σημαντική στη γραφιστική – είτε πρόκειται για την ψηφιακή του μορφή στο web design είτε για την έντυπη;
Πρέπει να γίνει κατανοητό πως κανένα από τα δύο αυτά στοιχεία δεν υπάρχει χωρίς το άλλο. Είναι αλληλοσυμπληρούμενα. Όπως δεν υπάρχει η έννοια του φωτός χωρίς το σκοτάδι και vice versa. Έτσι δεν νοείται το προσκήνιο χωρίς το παρασκήνιο και θετικός χώρος χωρίς τον αρνητικό.
Αν έχετε ποτέ αναρωτηθεί για ποιό λόγο κάνουμε τόσο εκτενή χρήση του αρνητικού χώρου όταν σχεδιάζουμε, αυτό το άρθρο είναι για εσάς.
"Δεν νοείται το προσκήνιο χωρίς το παρασκήνιο και θετικός χώρος χωρίς τον αρνητικό"
Αρνητικός χώρος και Web Design
Όταν σχεδιάζουμε ένα web site, στόχος μας είναι να “καθοδηγήσουμε” τον αναγνώστη. Να επικεντρωθεί η προσοχή του στο προσφερόμενο προϊόν ή υπηρεσία. Έτσι, η αρχιτεκτονική του site θα πρέπει να βοηθά τον αναγνώστη να διαβάσει τα κείμενα και να περιηγηθεί στις διάφορες σελίδες χωρίς περιττά στοιχεία που αποσπούν την προσοχή. Σε συνδυασμό με τα δύο αυτά βασικά χαρακτηριστικά, θα πρέπει και το αισθητικό κομμάτι να είναι ανάλογης βαρύτητας.
Σε όλα τα παραπάνω εξαιρετικά σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο αρνητικός χώρος.
Ο χρόνος και η προσπάθεια είναι δύο ακόμα βασικοί παράγοντες που καθορίζουν το πόσο user – friendly είναι μια σελίδα. Και κατ’ επέκταση, πόσο και εάν θα κρατήσει το ενδιαφέρον του επισκέπτη.
Πόση ώρα χρειάζεται η κάθε σελίδα να φορτώσει πλήρως;
Πόση ώρα θα χρειαστεί ο επισκέπτης να βρει την πληροφορία που ψάχνει;
Ένα website γεμάτο με οπτικά στοιχεία – τυπογραφία, γραφιστικά στοιχεία, φωτογραφίες – είναι πιθανό να χρειάζεται περισσότερη ώρα για να φορτώσει πλήρως. Αλλά και να δυσκολεύει τον επισκέπτη να βρει πού ακριβώς είναι η πληροφορία, την οποία χρειάζεται.
Κατα το σχεδιασμό του website για το αρχιτεκτονικό γραφείο O3+ στόχος μας ήταν η λιτότητα. Το ενδιαφέρον του επισκέπτη έλκεται από τα 5 έργα που έχουν επιλεγεί ως featured ενώ ταυτόχρονα σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και ο λευκός κύκλος – ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια του branding της O3+, ο οποίος εμφανίζεται στα δεξιά της οθόνης. Είναι ένα διακοσμητικό στοιχείο που έχει προκύψει από το γράμμα Ο. Υπονοεί το αίσθημα της ολοκλήρωσης, της ομαδικότητας και της συνέχειας. Προσκαλεί τον θεατή να γίνει μέρος της πληρότητάς του.
Άλλο ένα εξαιρετικό παράδειγμα χρήσης του αρνητικού χώρου στο web design είναι το website της οδοντιάτρου Βάσω Παπαντωνίου, Dentalzografou.gr. Καθαρό από περιττά στοιχεία, το περιεχόμενό του website βοηθά το χρήστη να “διαβάζει” με μια γρήγορη ματιά τις σελίδες. Εφιστά την προσοχή σε αυτό που έχει περισσότερη σημασία: Τα ραντεβού στον οδοντίατρο πρέπει να εκλαμβάνονται ως μια μορφή περιποίησης του εαυτού, μια εγγύηση για ένα υπέροχο χαμόγελο και όχι σαν μια δυσάρεστη διαδικασία. Το χαμόγελό μας είναι κάτι που φοράμε καθημερινά, στο κάτω κάτω. Ας το φροντίσουμε ανάλογα!
Αρνητικός χώρος και έντυπο Design
Όσα αναφέραμε νωρίτερα ισχύουν – φυσικά – και για το έντυπο design. Ο αρνητικός χώρος δημιουργεί μια αρμονία ανάμεσα στα στοιχεία και βελτιστοποιεί την αναγνωσιμότητα του κειμένου ή της εικόνας.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα εκτενούς χρήσης του αρνητικού χώρου σε έντυπη μορφή αποτελεί το design του brochure για την Technohull. Στο συγκεκριμένο έργο, ο αρνητικός χώρος βοηθά τον αναγνώστη να επικεντρωθεί στα σημεία ενδιαφέροντος. Τα κενά που έχουν χρησιμοποιηθεί στα δεξιά και αριστερά των τυπογραφικών και φωτογραφικών στοιχείων διευκολύνουν τη διαδικασία επεξεργασίας της πληροφορίας.
Συνολικά, μπορούμε να πούμε πως ο αρνητικός χώρος είτε στην έντυπη είτε στην ψηφιακή μορφή του είναι μια διαφορετική μορφή δημιουργικότητας
Sources:
- R. Fawcett – Tang, D. Jury, “New Typographic Design”, London, Laurence King Publishing, 2007
- Framer, “Negative Space in Design: What it is and why it matters”, Framer, accessed September 28, 2021.
- UX Collective, “Negative Space in Web Design”, UX Collective, Apr 1, 2021, accessed Sep 19, 2021
Στην MDesigners πιστεύουμε στην ανοιχτή επικοινωνία μεταξύ των ενδιαφερομένων και των σχεδιαστών, με στόχο την υλοποίηση οπτικών ταυτοτήτων/εμπειριών που θα συγκινούν και θα εμπνέουν το κοινό τους.
Είμαστε οι MDesigners. Ένα digital design & branding studio. Σκεφτόμαστε, σχεδιάζουμε και υλοποιούμε, σε δημιουργικό επίπεδο, projects όπως: η οπτική επικοινωνία ενός brand, η λειτουργικότητα μιας εφαρμογής, ενός website ή ενός λογισμικού προγράμματος.